Jakie są prawidłowe wartości tętna

Witam wszystkich słuchaczy podcastu ZawałOFFcy w kolejnym odcinku cyklu poświęconemu badaniu tętna i wykorzystywaniu tej umiejętności do wyciągania bardzo praktycznych wniosków, dotyczących naszego zdrowia.

Wiemy już:

czym jest fala tętna,
gdzie zbadać sobie własny puls,
gdzie powinniśmy unikać badania,
że badanie pulsu w niewłaściwy sposób może u niektórych osób zakończyć się nawet omdleniem.

Tych, którzy nie słuchali odsyłam do poprzednich odcinków.

Dzisiaj zajmiemy się kolejnym elementem naszego pulsowego elementarza. I będzie to element do bólu praktyczny i naprawdę wiele osób interesujący.

Czyli będziemy sobie mówili, czy nasze serce nie bije nam za szybko?

Mówię do bólu dlatego, że bardzo często przyczyną konsultacji pacjenta w gabinecie kardiologicznym jest niepokój, że tętno jest zbyt szybkie!

Aby w ogóle powiedzieć sobie, co jest za szybko lub być może za wolno, to musimy dosłownie w kilku słowach upewnić się, że potrafimy to tętno właściwie policzyć.

Do obliczenia tętna potrzebujemy zlokalizować miejsce, w którym tętno jest dobrze wyczuwalne – powtórzę rekomenduję wyczuwanie tętna na tętnicy promieniowej, czyli na przedramieniu po stronie kciuka. Jeżeli wyraźnie wyczuwamy tętno musimy mieć zegarek z sekundnikiem albo stoper. I po prostu liczymy uderzenia pulsu o opuszki naszego palca w jednostce czasu. Najczęściej w praktyce liczymy ilość uderzeń w ciągu 15 sekund i mnożymy tę wartość razy 4. To daje nam ilość uderzeń serca w ciągu jednej minuty.

Dzisiaj zakładamy, że nasze tętno jest miarowe (o niemiarowościach będę mówił w innych odcinkach – też będzie ciekawie – zapraszam już dziś na te odcinki).

Jeżeli udaje nam się obliczyć ilość uderzeń serca, czyli ilość uderzeń fali tętna na minutę, to teraz musimy sobie powiedzieć co jest normą, a co tą normą nie jest i kiedy możemy mówić o nieprawidłowościach.

Niestety nie będzie jakoś za specjalnie łatwo, ponieważ coś co będziemy uważali za przedział normy będzie się różnił w zależności od fazy naszego życia. Czyli przede wszystkim te wartości będą zróżnicowane dla ludzi w różnym wieku. Średnio w przypadku kobiet tętno normalnie jest o kilka uderzeń szybsze. Trzecim elementem różnicującym będzie stan wytrenowania naszego organizmu.

Przejdźmy zatem do konkretnych wartości.

Jeżeli niepokoimy się o nasze nowonarodzone dziecko, czy wszystko jest z nim w porządku, bo przecież serce bije mu tak szybko to musimy wiedzieć, że w pierwszych 3 miesiącach życia nasze podkreślam prawidłowe tętno zawiera się w przedziale między 100 a 150 uderzeń na minutę! I to nie jest pomyłka 100 do 150 uderzeń na minutę jest to norma w pierwszych 3 miesiącach życia człowieka.

Powyżej 3 miesiąca do końca pierwszego półrocza, czyli drugi kwartał naszego życia, to już 90 do 120/min

Drugie 6 miesięcy życia dziecka, czyli do ukończenia pierwszego roku życia – nasze serce stopniowo zwalnia i w 2 półroczu życia dziecka ta norma zawiera się pomiędzy 80 a 120 uderzeń pulsu na minutę.

Dziecko kończy pierwszy rok życia i kolejnym przedziałem normy to wiek aż do ukończenia 10 roku życia, czyli pomiędzy ukończeniem pierwszego roku życia a 10 rokiem życia dziecka prawidłowy puls to między 70 a 130 uderzeń serca na minutę.

Nastolatków i osób dorosłych norma uderzeń tętna na minutę zawiera się pomiędzy 60 a 100 uderzeń pulsu na minutę.

No i oczywiście ta norma jest najczęściej zapamiętywana, ponieważ jest to najliczniejsza grupa naszych pacjentów. Powtórzę między 60 a 100 uderzeń serca na minutę od 10 roku przez cały wiek dorosły.

Tak jak powiedziałem u kobiet w porównaniu do mężczyzn tętno średnio oczywiście dla populacji będzie o kilka uderzeń serca szybsze.

I teraz przechodzimy do grupy pacjentów, którzy są aktywni fizycznie, którzy ćwiczą, trenują, mają dobrą wydolność. U tych pacjentów zwłaszcza uprawiających sport wyczynowo, uprawiających ćwiczenia wytrzymałościowe, tlenowe, angażujące duże grupy mięśni średnie tętno praktycznie zawsze będzie niższe. Takie niższe tętno w przypadku trenujących nastolatków i osób dorosłych zawiera się w przedziale między 39 a 59 uderzeń serca na minutę. Powtarzam 39-59 na minutę! Podkreślam w takim przypadku jest to całkowicie prawidłowe tętno.

Podałem teraz przedziały prawidłowych wartości tętna w poszczególnych okresach życia człowieka, ale te wartości musimy rozumieć w pewnym kontekście. Co mam w tej chwili na myśli?

Otóż, jeżeli przyzwyczaimy się do badania swojego tętna obserwujemy jakie średnie wartości tętna na co dzień są dla nas charakterystyczne, to w takim przypadku, jeżeli nagle z pogorszeniem naszego ogólnego samopoczucia obserwujemy przyspieszenie tętna, to pomimo tego, że to tętno może mieścić się w przedziale wartości prawidłowych, to jednak przyspieszenie akcji serca nasuwa nam podejrzenie, że coś złego z naszym organizmem się dzieje, że przeżywamy jakiś mniejszy lub większy kryzys zdrowotny. Jak to może w praktyce wyglądać? Pacjent mówi nam, że najczęściej jego tętno zawiera się w przedziale między 70 a 80 uderzeń na minutę, ale od tygodnia wyczuwa wartości między 90 a 100 uderzeń na minutę i czuje się osłabiony.

Jak najbardziej jest to wartościowa informacja kliniczna. Pomimo tego, że nawet te szybsze wartości zawierają się w normie dla człowieka dorosłego, to jednak nie są to „normalne” wartości dla tego konkretnego pacjenta! Czyli pacjent zaobserwował zmianę i powinniśmy zainteresować się przyczynami tej zmiany!

Dlatego właśnie namawiam Was do tego, aby przynajmniej od czasu do czasu, ale badać swoje własne tętno. Po to, abyście wiedzieli jakie średnie wartości tętna są Waszymi najbardziej typowymi wartościami. Wtedy właśnie będzie Wam łatwiej szybko wychwycić zmianę.

Oczywiście zmiany te mogą następować w obie strony. Nasze tętno nie tylko może przyspieszać, chociaż takie stany obserwujemy o wiele, wiele częściej. Niemniej u części pacjentów nagle może dochodzić do zwolnienia tętna. I znów, jeżeli znacie swoje codzienne średnie zwykłe wartości tętna, to jeżeli wasz puls zwolni to też szybko będziecie w stanie to wychwycić, skonsultować tę sytuację z lekarzem i wdrożyć odpowiednią diagnostykę.

Tyle na temat norm dotyczących prawidłowego tętna ilość uderzeń na minutę.

Wiemy, gdzie badać puls, wiemy po dzisiejszym podcaście jak obliczać ilość uderzeń tętna na minutę i jakie są normy.

Ale do tej pory w naszych dywagacjach zakładaliśmy, że serce bije miarowo.

No niestety nie zawsze jest tak, że serce bije jak szwajcarski zegarek. Niemiarowości pracy serca będą powodowały pewne ciekawe perturbacje dotyczące analizy naszego pulsu.

Tym właśnie zajmiemy się w kolejnym odcinku naszego cyklu.

To wszystko w dzisiejszym podcaście ZawałOFFcy. Serdecznie dziękuję za Waszą uwagę!

Będę wdzięczny wszystkim za Wasze opinie na temat mojego podcastu, będę również wdzięczny za udostępnianie go i za jego promowanie.

Do usłyszenia w kolejnym odcinku!