Właściwe nawodnienie naszego organizmu zapewnia prawidłową jego funkcję. Ma kluczowe znaczenie dla działania układu nerwowego, kostno-szkieletowego, mięśni, gospodarki hormonalnej i odporności.

W badaniu przeprowadzonym w 2012 wykazano, że 75% dzieci w wieku 9-11 lat nie wypijało wystarczającej porannej dawki wody podczas śniadania. Obecne u 2/3 dzieci zbyt duże zagęszczenie moczu powoduje stan stresu hyperosmolarnego dla komórek organizmu (stan zbytniego zagęszczenia wewnątrz komórek). Wcześniej podobne badanie przeprowadzono w Izraelu i uzyskano analogiczne wyniki (1).

Choć dzieci nie piły wystarczająco dużo wody to nie oznacza, że nie piły podczas śniadania w ogóle. Często piły mleko lub soki. Różnica w zawartości sodu, węglowodanów, aminokwasów miedzy tymi napojami a wodą jest jednak duża (patrz rycina). Ze względu na wysoką osmolarność wyłączne spożycie napojów innych niż woda jest bodźcem do wydzielania wazopresyny i zagęszczania moczu tak aby zatrzymać większą ilość wody w organizmie. Poprzez zmniejszenie ilości wydalanego moczu taka sytuacja może stwarzać większe ryzyko wystąpienia infekcji dróg moczowych (zagadnienie szczególnie istotne u dziewczynek).

Osmolarność napojów dzieci

Czy zatem zbyt małe nawodnienie dzieci w wieku szkolnym ma jakieś znaczenie ?

Duże badanie dzieci w wieku szkolnym wykazało, że 84% dzieci przychodzi do szkoły w stanie niewielkiego odwodnienia (2). Sprawdzono to w kolejnym badaniu, w którym połowie dzieci (7-9 lat) podawano systematycznie dodatkową szklankę wody dziennie – drugiej połowie zaś nie. Okazało się, że poza tym, że dzieci pijące dodatkową wodę subiektywnie odczuwały mniejsze pragnienie to w testach psychologicznych miały istotnie lepsze wyniki. Zaobserwowano przede wszystkim poprawę zdolności koncentracji na stawianych zadaniach. Istotna była też poprawa pamięci krótkoterminowej (zadania z zapamiętywaniem ciągu liczb) oraz kojarzenia wyrazów bliskoznacznych (3). Podobne wyniki uzyskano w badaniu na populacji 6 i 7 latków.   Wnioski są następujące:

Nawet stan niewielkiego stopnia niedoboru wody powoduje zauważalne pogorszenie funkcji poznawczych (kognitywnych) dzieci

Zapobieganie i leczenie tych być może niezbyt dramatycznych i zdecydowanie niedocenianych zaburzeń nie jest trudne. Wystarczy pamiętać o przekonaniu dziecka do wypicia przynajmniej jednej dodatkowej szklanki wody z rana.  Zwykła woda nawadnia najbardziej efektywnie !

Źródło: 
1 Public Health Nutr. 2012 Nov;15(11):2148-56. doi: 10.1017/S1368980011003648. Epub 2012 Jan 27. What is the cell hydration status of healthy children in the USA? Preliminary data on urine osmolality and water intake. Stookey JD1, Brass B, Holliday A, Arieff A.
2 Appetite. 2012 Dec;59(3):730-7. doi: 10.1016/j.appet.2012.07.005. Epub 2012 Jul 24. Effects of drinking supplementary water at school on cognitive performance in children. Fadda R1, Rapinett G, Grathwohl D, Parisi M, Fanari R, Calò CM, Schmitt J. 
3 Appetite. 2009 Jun;52(3):776-9. doi: 10.1016/j.appet.2009.02.010. Epub 2009 Mar 5. Should children drink more water?: the effects of drinking water on cognition in children. Edmonds CJ1, Burford D.