ok. 15 minut
Prowadzący:
dr Tomasz Jeżewski, lekarz medycyny, kardiolog, internista
Kategoria:
zdrowie dzieci, medycyna stylu życia, otyłość, profilaktyka, wytyczne kliniczne
O czym jest ten odcinek?
Cześć! Nazywam się Tomasz Jeżewski i zapraszam Cię do kolejnego odcinka mojego podcastu poświęconego medycynie stylu życia. Tym razem poruszam temat, który coraz częściej pojawia się w raportach zdrowotnych i budzi zaniepokojenie lekarzy oraz rodziców na całym świecie – otyłość i nadwaga u dzieci.
W tym odcinku omawiam najnowsze kliniczne wytyczne opublikowane w kwietniu 2025 roku w „Canadian Medical Association Journal”. Dzielę się z Wami zarówno skalą problemu, jak i jego przyczynami oraz praktycznymi sposobami leczenia i zapobiegania.
Wolisz posłuchać?
Otyłość u dzieci – jak sobie z nią radzić?
1. Skala otyłości u dzieci
Otyłość u dzieci to współczesna epidemia. Dane epidemiologiczne wskazują, że liczba dzieci z nadwagą i otyłością rośnie w zastraszającym tempie. Obecnie w niektórych krajach nawet co trzecie dziecko ma problem z masą ciała. Problem nie dotyczy wyłącznie krajów rozwiniętych — coraz częściej obserwujemy go także w państwach rozwijających się. Wiek wystąpienia otyłości się obniża: diagnozujemy ją już u dzieci przedszkolnych. Leczenie otyłości u dzieci musi być priorytetem zdrowia publicznego.
2. Główne przyczyny otyłości u dzieci
Przyczyn jest wiele, ale kilka czynników wyraźnie dominuje:
- Zbyt wysoka kaloryczność diety: dzieci spożyją znacznie więcej energii niż potrzebują, a ich dieta jest bogata w przetworzoną żywność, cukry i tłuszcze nasycone.
- Brak aktywności fizycznej: dzieci spędzają coraz więcej czasu przed ekranem, ograniczając ruch do minimum.
- Zaburzone nawyki żywieniowe: nieregularne posiłki, jedzenie pod wpływem emocji, pomijanie śniadań.
- Czynniki psychologiczne i rodzinne: stres, brak wsparcia emocjonalnego, niewłaściwe wzorce od dorosłych. Aby skutecznie leczyć otyłość u dzieci, musimy zrozumieć te mechanizmy i działać systemowo.
3. Skutki otyłości u dzieci
Nieleczona otyłość dziecięca prowadzi do wielu poważnych komplikacji:
- Cukrzyca typu 2 już u dzieci w wieku szkolnym.
- Nadciśnienie tętnicze i zaburzenia lipidowe.
- Zaburzenia hormonalne i metaboliczne, np. zespół metaboliczny.
- Problemy psychiczne: depresja, obniżona samoocena, wykluczenie społeczne. Leczenie otyłości u dzieci to nie tylko kwestia fizyczna — to również troska o zdrowie psychiczne i rozwój emocjonalny dziecka.
4. Najnowsze wytyczne kliniczne – co zalecają?
Wytyczne z 2025 roku wprowadzają nowe podejście:
- Indywidualizacja leczenia: nie ma jednego modelu skutecznego dla każdego dziecka.
- Zespołowe podejście: leczenie otyłości u dzieci powinno obejmować lekarza, dietetyka, psychologa i często fizjoterapeutę.
- Rodzina jako fundament: edukacja rodziców, zmiana nawyków w całym domu.
- Bez stygmatyzacji: podejście empatyczne, eliminujące poczucie winy u dziecka.
- Zmiana stylu życia: nie dieta cud, ale długofalowe zmiany zachowań. To wszystko są kluczowe elementy skutecznej terapii i profilaktyki.
5. Rola medycyny stylu życia
Leczenie otyłości u dzieci musi być oparte na:
- Profilaktyce pierwotnej: promowanie zdrowych nawyków zanim pojawią się symptomy.
- Codziennych wyborach: aktywność fizyczna, sen, relacje społeczne i zdrowe odżywianie.
- Działaniach systemowych: współpraca szkół, samorządów, służby zdrowia. To nie tylko walka z kilogramami, ale z całym stylem życia, który do tej otyłości doprowadził.
