Czy zawał serca może dotyczyć młodych, wysportowanych i pozornie zdrowych osób? Choć większość ludzi kojarzy choroby serca z osobami starszymi i obciążonymi miażdżycą, istnieje zjawisko, które przełamuje ten stereotyp. Mowa o SCAD – spontanicznej dysekcji tętnicy wieńcowej, znanej też jako zespół złamanego serca.
To schorzenie jest rzadkie, ale niezwykle groźne, a jego podstępność polega na tym, że często atakuje niespodziewanie i u osób, które wcześniej nie miały żadnych problemów kardiologicznych.
Czym jest SCAD?
Definicja
SCAD (Spontaneous Coronary Artery Dissection) to nagłe pęknięcie błony wewnętrznej tętnicy wieńcowej. W wyniku tego pęknięcia krew dostaje się między warstwy naczynia, tworząc krwiaka i rozwarstwiając ścianę tętnicy.
Efekt? Powstaje zwężenie światła naczynia, co może prowadzić do niedokrwienia serca lub nawet pełnoobjawowego zawału serca.
Czym SCAD różni się od klasycznego zawału?
-
Klasyczny zawał serca najczęściej wynika z miażdżycy, czyli zwężenia naczyń krwionośnych przez blaszki miażdżycowe.
-
SCAD pojawia się nagle, u osób bez zmian miażdżycowych. Serce jest zdrowe, naczynia elastyczne, a mimo to dochodzi do dramatycznego wydarzenia.
Kogo dotyczy zespół złamanego serca?
SCAD pojawia się najczęściej u:
-
młodych dorosłych (częściej kobiet niż mężczyzn),
-
osób aktywnych fizycznie,
-
ludzi bez historii chorób sercowo-naczyniowych.
Przykład z życia
Przykładem może być historia Nicka Trautmana – mistrza świata w kajakarstwie ekstremalnym. Sportowiec prowadził zdrowy tryb życia, jednak pewnego dnia poczuł nagły ból w klatce piersiowej. Początkowo zrzucał winę na stres i kawę, a nawet poszedł pobiegać, aby sprawdzić, czy objawy miną. Ból jednak narastał i dopiero w szpitalu potwierdzono, że przyczyną był SCAD.
Objawy SCAD – jak rozpoznać pierwsze sygnały?
Niestety, objawy SCAD bywają mylące. Często przypominają zwykłe dolegliwości wynikające ze stresu czy przemęczenia.
Najczęstsze symptomy:
-
nagły, silny ból w klatce piersiowej,
-
promieniowanie bólu do ramienia, szyi lub pleców,
-
duszność, trudności w oddychaniu,
-
kołatanie serca, zawroty głowy, osłabienie,
-
w skrajnych przypadkach – utrata przytomności.
⚠️ Każdy ból w klatce piersiowej, który nie ustępuje, wymaga pilnej konsultacji lekarskiej.
Przyczyny SCAD – dlaczego serce pęka?
Choć przyczyny nie są do końca poznane, lekarze wskazują kilka możliwych czynników ryzyka:
-
stres i silne emocje,
-
intensywny wysiłek fizyczny,
-
zmiany hormonalne (np. w okresie poporodowym),
-
choroby tkanki łącznej,
-
predyspozycje genetyczne.
SCAD pokazuje, że nawet zdrowy tryb życia nie zawsze chroni przed chorobami serca.
Jak diagnozuje się SCAD?
Rozpoznanie jest trudne, bo klasyczne badania (np. EKG czy echo serca) mogą nie wystarczyć. Najczęściej wykonuje się:
-
koronarografię – obrazowanie naczyń wieńcowych,
-
tomografię komputerową serca (CT),
-
w niektórych przypadkach rezonans magnetyczny (MRI).
Leczenie i rokowania
Leczenie SCAD różni się od leczenia klasycznego zawału. W wielu przypadkach nie stosuje się od razu stentów czy operacji. Często organizm sam potrafi „zagoić” uszkodzone naczynie.
Możliwe metody leczenia:
-
farmakoterapia (leki przeciwkrzepliwe, beta-blokery),
-
monitorowanie pacjenta,
-
w cięższych przypadkach – angioplastyka lub by-passy.
Rokowanie zależy od lokalizacji i rozległości uszkodzenia, ale wiele osób po SCAD wraca do pełni sił.
Profilaktyka – co możemy zrobić?
Choć SCAD trudno przewidzieć, istnieją sposoby, aby zmniejszyć ryzyko problemów z sercem:
-
dbaj o zdrowy tryb życia – dieta, aktywność, sen,
-
naucz się radzić sobie ze stresem,
-
reaguj na pierwsze sygnały ostrzegawcze (nie ignoruj bólu w klatce piersiowej),
-
regularnie badaj serce – szczególnie, jeśli w rodzinie występowały choroby układu krążenia.
Podsumowanie
Zespół złamanego serca (SCAD) to schorzenie, które może dotknąć każdego – także młode, wysportowane osoby. Jego największym zagrożeniem jest nagłość i brak klasycznych czynników ryzyka.
Dlatego warto znać jego objawy i nie lekceważyć sygnałów wysyłanych przez organizm. W przypadku bólu w klatce piersiowej – zawsze lepiej sprawdzić niż żałować.
👉 Świadomość to pierwszy krok do profilaktyki i ochrony zdrowia.
