W wykonanej w trybie natychmiastowym (ze względu na nasilenie objawów dławicowych oraz rozlany charakter zmian ST-T) koronarografii uwidoczniono:

• mostek mięśniowy na gałęzi przedniej zstępującej (obserwowany już w poprzednich badaniach) bez istotnej kompresji w skurczu,
• dobry odległy efekt stentowania prawej tętnicy wieńcowej
• kurcz ostium zarówno prawej tętnicy wieńcowej jak i pnia lewej tętnicy wieńcowej.

Rozpoznano potwierdzony angiograficznie wariant wazospastyczny (naczynioskurczowy) choroby niedokrwiennej serca.

Pacjentka po badaniu trafiła na odcinek intensywnego nadzoru kardiologicznego. W wynikach pierwszych badań laboratoryjnych zwraca uwagę głęboka hypokaliemia K=2,6mmol/L

Przyczyną tak głębokiego niedoboru potasu były trwające od kilku dni wymioty w przebiegu zwężenia odźwiernika. Zabieg korygujący zwężenie w ostatnich miesiącach był odkładany ze względu na przyjmowanie podwójnego leczenia przeciwpłytkowego po angioplastyce prawej tętnicy wieńcowej. Czynnikiem przyczyniającym się dodatkowo do zwiększenia gotowości skurczowej naczyń jest palenie papierosów.

Interwencja: odstawiono bisoprolol – włączono diltiazem. Wyrównano niedobory potasu wraz z magnezem suplementacją dożylną. Uzyskano ustąpienie dolegliwości dławicowych oraz wycofanie zmian niedokrwiennych w EKG. Pacjentka wypisana do domu w 3 dobie w stanie dobrym z zaleceniem zaprzestania palenia papierosów.

Wniosek: w przypadku przedłużenia się stanów prowadzących do odwodnienia i utraty elektrolitów (uwaga: również stan po spożyciu nadmiernej ilości alkoholu) należy bez zbędnej zwłoki zapewnić ich suplementację. Opisana powyżej postać naczynioskurczowa choroby niedokrwiennej serca to tylko jedna z możliwych prezentacji głębokich niedoborów potasu i magnezu. Innymi potencjalnie groźnymi dla życia pacjenta możliwymi scenariuszami są komorowe zaburzenia rytmu serca.

Torsades de Pointes – balet serca – groźna arytmia komorowa wyzwalana min przez niedobór potasu i magnezu