Jagody amunicją naturalnych zabójców

Wyjątkowi sprzymierzeńcy w walce o odporność.

Jagody znane są ze swoich silnych właściwości antyoksydacyjnych. Ich przeciwnowotworowe właściwości przypisuje się zdolności flawonoidów (a właściwie antocyjanów) w nich zawartych do przeciwdziałania uszkodzeniom tkanek spowodowanym przez stany zapalne oraz stres oksydacyjny (działanie wolnych rodników), przyczyniający się do mikrouszkodzeń DNA. W związku z działaniem antyrodnikowym jagody mogą okazać się skutecznym narzędziem w walce z takimi chorobami jak miażdżyca, choroba Parkinsona czy Alzheimera. Są także niezastąpionym sprzymierzeńcem w walce z naturalnymi procesami starzenia. Jagody, zarówno świeże jak i mrożone oprócz dużej ilości antocyjanów zawierają też sporo witamin z grupy C, E, potasu, cynku, manganu oraz żelaza.

Przeprowadzone w roku 2011 badania wskazują, że prozdrowotny wpływ jagód wykracza znacznie ponad działanie substancji antyoksydacyjnych w nich zawartych [1]. Pewna właściwość jagód czyni je w świecie żywności bardzo wartościowym i definitywnie wartym włączenia do codziennego jadłospisu pokarmem. Mowa tutaj o wykazanym w badaniu wpływie tych owoców na ilość szczególnego typu limfocytów T – komórek NK [2] (ang. natural killer, naturalny zabójca) układu odpornościowego. Dlaczego ma to znaczenie?

Komórki NK

Komórki a właściwie limfocyty NK zostały odkryte ponad 40 lat temu. Dziś wiemy, że stanowią one główną grupę komórek układu odpornościowego odpowiadających za zjawisko naturalnej cytotoksyczności. Komórki NK w zdrowym organizmie podlegają aktywacji podczas interakcji z komórkami naszego ciała, które nie posiadają na powierzchni swoich błon komórkowych swoistych białek zgodności tkankowej (MHC klasy I), bądź, gdy stężenie tych białek jest znacznie obniżone. Taka sytuacja jest powszechnym zjawiskiem towarzyszącym zakażeniom wirusowym. Dotyczy ona także komórek zmienionych nowotworowo (obrazek poniżej przestawia komórkę raka otoczoną przez limfocyty NK).

Swoją nazwę komórki NK zawdzięczają właśnie temu, że przyczyniają się do zapoczątkowania procesów rozpadu komórek zakażonych wirusami oraz komórek nowotworowych doprowadzając ostatecznie do ich śmierci [3]. Robią to niezależnie od tego, czy nasz organizm wszedł już w kontakt ze zwalczaną chorobą za pośrednictwem innych elementów układu odpornościowego. Każdego dnia w ciele dorosłego człowieka, ponad 2 miliardy komórek NK sprawuje swój nadzór nad właściwą czynnością innych komórek organizmu bezlitośnie wyszukując i w razie potrzeby eliminując chore komórki, ochraniając nas przed nowotworzeniem.

Istnieje jednak możliwość znacznego wzmacniania szeregów tych bezcennych z punktu widzenia zdrowia żołnierzy za pośrednictwem naszych codziennych wyborów dietetycznych.

W badaniu, w którym wzięli udział biegacze sprawdzano, czy konsumpcja około 250 gramów jagód każdego dnia, przez 6 tygodni przyczyni się do zmniejszenia zjawiska stresu oksydacyjnego, który nasila się w następstwie intensywnej aktywności fizycznej. Jakkolwiek umiarkowany wysiłek fizyczny wpływa bardzo korzystnie na odporność i reakcje odpornościowe organizmu, tak trening intensywny potrafi odporność na jakiś okres czasu obniżyć. Badanie wykazało, że suplementowane w diecie jagody skutecznie zneutralizowały skutki stresu oksydacyjnego spowodowanego forsownym biegiem. W badaniu zaobserwowano usunięcie wolnych rodników z krwi w wyniku działalności antocyjanów pochodzących z jagód.

Co natomiast przykuło uwagę badaczy, to inny parametr, jaki wzięto pod uwagę podczas testów, a mianowicie ilość komórek NK w krwi osób trenujących. W wyniku treningu fizycznego, w efekcie naturalnie następujących w organizmie reakcji kompensacyjnych dochodzi do obniżenia ilości komórek NK o połowę, tj. do jednego miliarda.

Jagody zapobiegają spadkom odporności po intensywnym treningu

W próbkach krwi sprzed treningu poziom komórek NK wynosił 2 miliardy, po treningu już o połowę mniej. U osób trenujących jednak, które po treningu skonsumowały jednorazowo porcję jagód zaobserwowano znacznie łagodniejszy spadek ilości komórek NK (do około 1.5 miliarda).

Natomiast ci sportowcy, którzy regularnie spożywali jagody przez okres sześciu tygodni, pod koniec badania osiągnęli zaskakujące 4 miliardy komórek NK potreningowo!

To o dwa razy więcej, niż w przypadku osób, które nie włączają w swój codzienny jadłospis dań z udziałem jagód! Bardzo ciężko o równie skuteczną, a zarazem prostą metodę na wsparcie swojej odporności [4].

Czy ilość komórek NK w krwiobiegu ma przełożenie na rzeczywistą siłę naszej odporności?

Jakkolwiek korelacja taka nie została bezpośrednio przebadana, tak definitywnie inne badania wykazały pozytywny związek między konsumowaniem owoców jagód a prewencją powstawania chorób nowotworowych. Do tej pory podejrzewano, że to zdolność antocyjanów do redukcji stresu oksydacyjnego ma tak pozytywny wpływ na nasze zdrowie. Okazuje się jednak, że wpływ ten może dotyczyć znacznie szerszego spektrum procesów fizjologicznych, w tym ilości i aktywności komórek układu odpornościowego [5].
Warto jednocześnie dodać, że tak, jak jagody również inne komponenty dietetyczne potrafią znacząco wpłynąć na obecność i aktywność komórek NK. W innym badaniu wykazano bowiem, że pieprz czarny i kardamon posiadają właściwości potęgujące aktywność komórek NK, przyczyniając się do zwiększenia ich efektywności w zwalczaniu komórek nowotworowych [6].

Jagody – nasza propozycja

Istnieje kilka bardzo prostych i niedrogich sposobów na to, by jagody zagościły na naszych codziennych stołach. Bardzo wygodnym, a zarazem skutecznym sposobem na sprostanie rekomendacjom dotyczącym spożywania jagód jest sięgnięcie po blender i przygotowanie sobie owocowego smoothie (możliwie każdego) poranka. Dzięki nowo zdobytej wiedzy swoje dania możemy wzbogacać nutą kardamonu i pieprzu. Przyprawy te właściwie przemkną niezauważone w bogactwie i wyrazistości smaku koktajlu z kilku bananów (banany świetnie sprawdzają się w roli podstawy koktaili owocowych) i mrożonych jagód, a ich dobroczynny wpływ będzie się odbywał poza kurtynami naszej uwagi przez resztę poranka.

Mrożone jagody zachowują swoje wszelkie właściwości, a w związku ze wzrostem zainteresowania dietami roślinnymi już właściwie w każdym sklepie sieciowym można znaleźć mrożone jagody lub mieszanki innych, mrożonych owoców (jeżyny, maliny, porzeczki, które również polecamy włączyć w alternatywie dla jagód w codzienny jadłospis). W zrównoważonej diecie roślinnej powinniśmy, zadbać o to, by już zawsze mieć w zamrażalniku jakiś rodzaj owoców jagodowatych i sięgać po ich porcję (200 gramów) każdego dnia.

Jagody – idealny składnik smoothie

Perfekcyjny start

Owocowe koktajle, podawane z samego rana stanowią wspaniałą alternatywę dla kawy. Fruktoza zawarta w owocach, w obecności błonnika owocowego i dobroczynnych polifenoli uwalnia się do krwi w zrównoważony sposób, a wysoka zawartość wody w owocach doskonale uzupełnia tą, która uległa zużyciu w procesach metabolicznych towarzyszących nam podczas snu. Antyoksydanty chronią nasze DNA, na dłużej pozwalając cieszyć się młodością, a uzupełnione rezerwy glikogenu i glukozy we krwi pozwalają na aktywne rozpoczęcie dnia. Szybki czas trawienia owoców również przemawia na korzyść szejków owocowych jako pierwszego posiłku dnia. Zaledwie 40 minut bowiem wystarczy, by treść pokarmowa o objętości sporej filiżanki przedostała się do jelita cienkiego i zaczęła się wchłaniać, zaopatrując nas w energię potrzebną do sprostania codziennym ćwiczeniom.