Dieta dla diabetyka

Cukrzyca stała się już jedną z chorób cywilizacyjnych. Pacjenci szukając informacji o chorobie i sugerowanej diecie, często spotykają nieprecyzyjne lub wykluczające się zalecenia. Postanowiłem przyjrzeć się tematowi diety dla diabetyka. Swoje rekomendacje oparłem na wynikach badań.

Jeżeli podobają Ci się treści tworzone przeze mnie możesz postawić mi kawę !

Cukrzyca

To cała grupa chorób metabolicznych, których cechą charakterystyczną jest podwyższony poziom glukozy we krwi, spowodowany nieprawidłową pracą trzustki. Narząd ten odpowiedzialny jest m.in. za wytwarzanie insuliny, czyli hormonu odpowiedzialnego za regulowanie poziomu cukru we krwi. Insulina jest potrzebna, aby ułatwić wprowadzenie glukozy z krwi do komórek. Jeśli trzustka nie wytwarza insuliny, mamy do czynienia z cukrzycą typu 1, natomiast jeśli występuje oporność komórek na działanie insuliny przez co glukoza pozostaje we krwi, wtedy mamy do czynienia z cukrzycą typu 2.

Dlaczego jest to taka groźna choroba? Cukrzyca to główna przyczyna ślepoty i krańcowej niewydolności nerek, wymagającej dializoterapii. Poza tym powoduje ogromne przyspieszenie zmian miażdżycowych.

Dieta dla diabetyka jest o tyle specyficzna, że dostarczanie nieprawidłowych produktów stanowić może bezpośrednie zagrożenie dla chorego.

Skala problemu

Zastanawiasz się czy cukrzyca jest naprawdę tak dużym problemem? Według Centrum Kontroli Chorób (CDC) w USA dynamika zapadalności na cukrzycę typu 2 uległa potrojeniu w ciągu ostatnich 30 lat. Natomiast zmiana diety w Chinach w ciągu ostatnich 25 lat (wprowadzenie sieci fast food, pokarmów wysoko przetworzonych, słodzonych napojów) spowodowała taki sam wzrost zachorowań na cukrzycę, jaki obserwuje się w Stanach Zjednoczonych.

Globalnie mamy do czynienia z epidemią cukrzycy spowodowaną nieprawidłowym stylem życia.

Cukrzyca – co jeść? Praktyczne wskazówki

Pomyślałem, że dam Ci kilka bardzo prostych rad, które bez problemu wprowadzisz do swojej codziennej diety. Dzięki nim poczujesz się lepiej, a poza tym chcę Ci pokazać, że dieta dla diabetyka wcale nie jest wymagająca.

• Spożywaj dużo błonnika – dzięki temu obniżysz stężenie glukozy we krwi. Jakie produkty są bogate w błonnik? Są to m.in. produkty pełnoziarniste (mąka z pełnego przemiału, pieczywo z pełnego ziarna, płatki żytnie), siemię lniane, ziarna słonecznika, nasiona chia, pestki dyni, suszone śliwki.
• Unikaj białego pieczywa i białego makaronu, ponieważ powodują dynamiczny skok poziomu cukru we krwi (wzrost glikemii poposiłkowej).
• Owoce najlepsze dla diabetyka to kiwi, pomarańcze, truskawki, jabłka, melony, jagody, grejpfruty. Nie daj sobie wmówić, że mając cukrzycę musisz zrezygnować z owoców.
• Staraj się ograniczać użycie olejów spożywczych bez względu na ich pochodzenie, ponieważ to najbardziej skoncentrowana dawka kalorii i ich spożycie nasila oporność na insulinę.
• Podstawą Twojej diety powinny być warzywa liściaste i rośliny strączkowe.
• Ogranicz lub wyeliminuj produkty odzwierzęce (rybę – jedz najwyżej 2 razy w tygodniu).
• Podstawą Twojej diety powinny być warzywa i owoce w jak najmniej przetworzonej postaci.

Insulinowe fakty mity

Często można usłyszeć takie zdanie: „nie jedz winogrona, bo masz cukrzycę”. A tymczasem czy wiesz, że podanie jakiegokolwiek mięsa powoduje wyrzut insuliny praktycznie równy podaniu czystej glukozy?! Czy na pewno to winogrona mogą Ci zaszkodzić…?

Czy wiesz, że cukrzyca u wegan jest rozpoznawana 78% razy rzadziej niż w ogólnej populacji?

Dieta dla diabetyka – badania naukowe

Istnieje około 3500 prac naukowych, z których wynika, że nadmierne spożycie produktów pochodzenia zwierzęcego powoduje choroby serca, naczyń krwionośnych, nerek, choroby autoimmunologiczne, różne alergie, choroby nowotworowe oraz… cukrzycę.

Przytoczę zaledwie dwa przykłady.

Pierwsze badanie odbyło się na grupie około 7 tysięcy pacjentów, którzy byli obserwowani przez 7 lat. Badacze przyglądali się związkowi pomiędzy ilością pokarmów roślinnych w diecie a prawdopodobieństwem wystąpienia cukrzycy typy 2. Wnioski z tego badania można opisać następująco: im więcej pokarmów pochodzenia roślinnego w diecie, tym większa była ochrona przed cukrzycą. Co ciekawe, występowanie problemów z poziomem cukru we krwi nie zależało od masy ciała pacjenta, a wyłącznie od jego diety.

Drugie badanie wykonała grupa naukowców pod przewodnictwem doktora Neala Barnarda^[1]. 75 pacjentów podzielono na 2 grupy, z których pierwsza miała niezmienioną typową dietę, a druga przeszła na dietę roślinną. Obserwacja trwała 16 tygodni. Okazało się, że u pacjentów na diecie roślinnej zaobserwowano więcej insuliny wydzielanej po posiłku (czyli poziom cukru w ich krwi regulował się szybciej), a poza tym spadła im masa ciała i zmniejszyła się ilość tkanki tłuszczowej na brzuchu.

Co dla przeciętnego diabetyka oznaczają takie wyniki badań? Najkrócej mówiąc, że dieta roślinna jest najlepszym wyborem.

Roślinna dieta dla diabetyka

Dieta oparta na nieprzetworzonych produktach roślinnych jest najzdrowszą opcją dla chorych na cukrzycę typu 2. Ograniczenie, a najlepiej wyeliminowanie produktów pochodzenia zwierzęcego może wyjść tylko na dobre. Kandydatów do insulinooporności można szukać właśnie w grupie konsumentów mięsa. Skąd ten wniosek? Otóż średnie poziomy insuliny u wegetarian są dużo niższe niż u wszystkożerców o tej samej masie ciała (4,96 do 7,32).

Chciałbym zwrócić Twoją uwagę na fakt (potwierdzony w badaniach), że większość pacjentów z cukrzycą typu 2 po przejściu na nieprzetworzoną dietę roślinną odstawia lub znacznie redukuje dawki przyjmowanej insuliny. Jeśli myślisz sobie, że przyjmujesz leki kontrolujące poziom glukozy we krwi, więc wszystko masz pod kontrolą, to niestety nie masz racji. Istnieje fundamentalna różnica dla Twojego organizmu pomiędzy kontrolowaniem poziomu cukru za pomocą medykamentów a przełamywaniem insulinooporności i leczeniem przyczyn cukrzycy typu 2 za pomocą diety. Organizm zdecydowanie lepiej reaguje na ten drugi, naturalny sposób.

Właściwa dieta:

• zdecydowanie zmniejsza ryzyko powikłań,
• zmniejsza zapotrzebowanie na wstrzykiwaną insulinę
• ogranicza wahania poziomów glikemii
• prowadzi do zmniejszenia objawów neuropatii cukrzycowej, czyli jednego z powikłań cukrzycy, wpływającego na pracę układu nerwowego^[2]

Czym wspomagać dietę dla diabetyka?

Zdecydowanie mogę Ci doradzić codzienną umiarkowaną aktywność fizyczną, która pomoże Ci w przełamywaniu insulinooporności. Uwaga, jeśli ostatnie kilka lat spędziłeś na kanapie, to nie zaczynaj od zapisania się na dynamiczne zajęcia fitness, tylko od spacerów i jazdy na rowerze.

Utrzymywanie prawidłowej masy ciała jest niezwykle istotne nie tylko dla chorych na cukrzycę. Trudno dyskutować z faktami, że:

• wraz z rosnącą średnią masą ciała wzrasta częstotliwość występowania cukrzycy typu 2
• diabetycy, którzy zredukowali masę ciała obniżyli o 25% ryzyko przedwczesnej śmierci

Rekomendacja lekarza

Dieta dla diabetyka powinna być niskotłuszczowa, nie powinna zawierać białek zwierzęcych. Podstawowymi produktami powinny być warzywa i owoce w jak najmniej przetworzonej postaci. Zalecam Ci też aktywność fizyczną oraz regularne badania.

Jeśli szukasz inspiracji aby zacząć możesz skorzystać z propozycji moich przepisów, które wykorzystuję na co dzień – dla szczególnie pacjentów z cukrzycą szczególnie polecam cześć drugą.

Życzę zdrowia!

^[1] Nutrients, 2018 Feb 9; 10 (2).

^[2] Badanie M. Crane